Als ondernemer de grens over. Kijk uit voor de fiscale valkuilen!

Is het gras écht groener?
Er zijn vele voorbeelden van zzp’ers die hun heil over de grens gaan zoeken. Begrijpelijk in tijden waarin de economie een dipje kent en de concurrentie moordend is. Bovendien wordt het economische landschap steeds globaler en zijn we met z’n allen wereldburgers aan het worden. Dat weerspiegelt zich dus ook op de arbeidsmarkt.

Fotografen zoeken het verder dan het plein rond de eigen kerktoren en trekken de wereld rond. Ook consultants werken vaak buiten de landsgrenzen, om nog maar te zwijgen over de transportsector. Wil je als zzp’er aanspraak maken op substantiële fiscale ondernemersfaciliteiten, dan moet je als ondernemer kwalificeren. Zo geniet je van een verminderde belastingdruk. Of je al dan niet in aanmerking komt, hangt af van het aantal opdrachtgevers, je inkomsten en of je een ondernemersrisico loopt.

Hoe ziet het fiscale en sociale zekerheidsplaatje er uit als je als – in Nederland gevestigde, als ondernemer kwalificerende – zzp’er ook voor buitenlandse ondernemers werkt?

De verschillen/gevolgen situeren zich op drie vlakken:

• Inkomstenbelasting
• Btw
• Sociale zekerheidspremies

Een blik op de inkomstenbelasting
In principe word je als zzp’er in Nederland belast voor je werkzaamheden, ook als die in het buitenland plaatsvinden, tenzij je in dat land over bijvoorbeeld een kantoor (vast middelpunt) zou beschikken. In dat geval wijzen de bestaande verdragen de belastingheffing over je inkomsten toe aan het land waarin je gewerkt hebt. Zelfs zonder een vast middelpunt gebeurt het dat de heffing van de inkomstenbelasting aan het land waarin je werkt wordt toegekend. Dat is het geval als je gedurende een bepaald aantal dagen in een vastgestelde periode in een land verblijft om er te werken.

De criteria hiervoor verschillen van land tot land en kunnen gaan van 30 dagen tot 183 dagen in een periode van 12 maanden. Sommige Aziatische landen en bijvoorbeeld ook Brazilië passen op basis van de bestaande verdragen de heffing zelfs toe zodra de betaling voor de geleverde prestaties vanuit dat land gebeurt.

Minder inkomstenbelasting betalen?
Hoe zorg je ervoor dat je minder inkomstenbelasting moet betalen in dit scenario? Vaak komt het er op neer je huiswerk goed te verrichten. Ga na wat het gehanteerde belastingtarief is in het land waar je gaat werken. Via een eenvoudige rekensom kom je er al snel achter of het fiscaal interessant is om een paar dagen langer in het land te verblijven om in aanmerking te komen voor het minimum aantal dagen, of om er een kantoorruimte te huren zodat je over een vast middelpunt beschikt. Verleg desnoods je focus volledig naar het desbetreffende land.

Kijk hiervoor naar het totale plaatje. Afhankelijk van de inhoud van het belastingverdrag, verschilt de berekening ter voorkoming van dubbele belasting die Nederland hanteert. In principe kan je als zzp’er verder blijven genieten van de van toepassing zijnde fiscale voordelen als ondernemer.

Hoe zit het met de btw?
Daar kijken we naar verschillende situaties al naargelang het buitenland een EU land betreft, of niet.

Afnemer binnen de EU
De EU zorgt ervoor dat een aantal economisch administratieve handelingen flink vereenvoudigd zijn. Zo zou in principe de btw over diensten verrichten voor een klant binnen de EU, verschuldigd zijn in het land van de afnemer. Om te vermijden dat een dienstverlener uit een ander EU-land zich moet gaan inschrijven bij verschillende belastingdiensten in meerdere landen om zo buitenlandse btw te kunnen vermelden én afdragen, is er de afspraak dat de btw naar de afnemer wordt verlegd. Jouw klant is dus degene die de btw zal opnemen in zijn aangifte. Hij kan die overigens ook weer in aftrek brengen als voorbelasting.

Als zzp’er moet je er wel voor zorgen dat je factuur volgens de regels is opgemaakt. Vergeet de verplichte vermelding ‘btw-verlegd’ en het btw-nummer van je klant niet op je factuur, zo niet, kan je alsnog door de Nederlandse belastingdienst worden aangesproken en belast.

Afnemer buiten de EU
Buiten de EU geldt deze afspraak niet. Dat betekent dat je als zzp’er moet gaan zorgen dat je je – in de meeste gevallen - in het desbetreffende land inschrijft bij de dienst belastingen en daar ook je belastingen afdraagt.
 
Het effect op de sociale zekerheidspremies
De enige sociale zekerheidspremies die betrokken zijn in het geval van een zzp’er zijn de zorgverzekeringswet (Zvw) en de volksverzekeringen (Anw, AOW, AWBZ). Ook hier moeten we weer een onderscheid maken tussen EU landen en niet-EU landen.

Afnemer(s) binnen de EU
Naar analogie met de btw is ook voor de sociale zekerheidspremies afgesproken dat de volledige premieheffing in slechts één lidstaat gebeurt. Hier gaat men kijken naar de verhouding van de hoeveelheid werkzaamheden en waar die feitelijk worden verricht. In principe wordt geprobeerd om de wetgeving van het land waar de zzp’er woont (in dit geval Nederland) van toepassing te laten zijn. Daarvoor moet 25% of meer van de werkzaamheden in Nederland worden verricht. Criteria hiervoor zijn onder andere de arbeidstijd, omzet, inkomen en/of het aantal verleende diensten.

Wordt er minder dan 25% verricht in het land waar de zzp’er woont, dan gaat de premieheffing over alle inkomsten – ook die uit Nederland – naar de lidstaat waar het centrum van de belangen van de werkzaamheden zich bevindt.

Afnemer(s) buiten de EU
De bestaande voordelen van de EU gelden helaas niet daarbuiten. Hier is het dus aangewezen om de geldende regels per land individueel te gaan bekijken. Met sommige landen is een verdrag afgesloten, met andere niet. Mogelijk geldt afhankelijk van het land een verzekeringsplicht in ieder van de landen, in één van de landen of zelfs in geen van de landen.

Minder sociale zekerheidspremies betalen?
Kan dat eigenlijk? Natuurlijk kan dat! Hier geldt hetzelfde als voor de inkomstenbelasting. Doe vooraf je huiswerk en kijk waar voor jou als zzp’er de voordelen liggen. De premies in Nederland zijn niet de minste. Vergelijk wat de kosten en de baten zijn in andere landen en of die opwegen tegen het verleggen van je centrum van belangen van je werkzaamheden.

Neem geen sprong in het duister
Buitenlandse opdrachten zijn aantrekkelijk, uitdagend en mogelijk ook lucratief. Ons advies is om steeds een goede analyse te maken van alle gevolgen aangaande de fiscaliteit en de sociale zekerheid. Zo voorkom je dat je als zzp’er voor verrassingen komt te staan op een moment dat je niet meer kan bijsturen.